Oud-Nuenenaar prof. dr. Jan van Bakel overleden

in memoriam Jan van Bakel (11 december 1927 - 25 december 2021)

De Nuenense Krant, Editie: 2022-1 p.0 Uitgave 482

Door: Peter van Overbruggen

Op eerste kerstdag jl. overleed Jan van Bakel op 94-jarige leeftijd. Hij werd op 11 december 1927 aan de Berg in Nuenen geboren als een van de tien kinderen van kousenfabrikant Antoon van Bakel en Johanna Maria (Anna) van Dijk.

Hoewel Jan al op zijn twaalfde zijn geboortedorp Nuenen verlaten had om naar het klein-seminarie Beekvliet te gaan, is hij levenslang aan Nuenen verbonden gebleven. Door zijn ouders en familie, maar ook door zijn belangstelling voor de plaatselijke historie, en vooral vanuit zijn vak, voor de taal en het dialect van Nuenen. Op zijn uitgebreide site www.janvanbakel.nl, die hij tot 2014 heeft bijgehouden, is menig artikel over een van deze onderwerpen te vinden. Zo maakte hij in 1950 in de klompenmakerij van Theodorus Hoeks in Nederwetten een volledig overzicht in woord en beeld van werkzaamheden en gereedschap. In 2011 schreef Van Bakel een voorwoord voor het bekende 'Nuejnese woordebuukske' van Gerard de Laat. Het zijn maar twee voorbeelden van een uitgebreide Nuenense artikelenreeks.

Zinnen ontleden met de computer

Toen ik, eveneens als oud-Beekvlieter, eind jaren '60 mijn studie Nederlands begon aan de Nijmeegse Universiteit, had Jan daar zijn sporen al ruimschoots verdiend. Hij had er Nederlandse Taal- en Letterkunde (1946-1951) gestudeerd en was in 1958 gepromoveerd op een onderzoek naar, natuurlijk, klompenmakerstaal. Vanaf 1958 werkte hij mee aan het Brabants woordenboek. Vanaf 1960 was hij docent dialectologie en historische taalkunde en hoogleraar computerlinguïstiek.

Vincent de Wever

Een gedreven leermeester was hij, virtuoos taalkunstenaar, enthousiast beeldhouwer-boetseerder en bevlogen dichter. Zijn gedichten verschenen in gerenommeerde bladen onder de schuilnaam 'Vincent de Wever', wat ook weer een verwijzing was naar het Van Goghdorp Nuenen en naar de wevers in het geslacht van zijn Nuenense voorouders. Jan meende overigens zonder twijfel zijn grootvader Martinus van Bakel (1850-1928) te herkennen in de thuiswever achter zijn weefgetouw op een schilderij van Vincent van Gogh. In 1953 won hij de Eerste Prijs Poëzie van de Groot-Kempische Cultuurdagen, met Anton van Duinkerken in de jury.

Als postuum eerbetoon aan hem een kort gedicht ter nagedachtenis.

Kwatrijn voor Jan

Zijn overtocht, die vangt nu aan.
Onbekend waar hij zal gaan,
maar in ons hart en in ons hoofd
wordt zijn vuur niet meer gedoofd.