Pseudolinguïstiek

Vorige Entr'acte
Volgende Entr'acte
Terug naar Archief Entr'actes
Terug naar hoofdmenu.

Is pseudolinguïstiek een nieuw woord? Niet als je de vraag als een linguïstische vraag beschouwt. Linguïstisch is de vraag onzinnig, eenvoudig omdat de definiëring van een woord in de ideale linguïstische definiëring van een taal is geïmpliceerd. Zodat je alleen de vraag kunt opwerpen of een bepaald woord van een bepaalde linguïstische beschrijving deel uitmaakt of niet. Maakt het er deel van uit dan bestaat het, zo niet dan bestaat het niet en kan het dus niet in taalgebruik voorkomen. Beschouw je de vraag als sociologisch van aard, dan zul je moeten nagaan of zich binnen een sociologisch te definiëren milieu het (sociologische) verschijnsel van het optreden van dat woord in een of ander (uiteraard sociologisch begrepen) communicatieproces al eerder heeft voorgedaan. Of niet. Als het antwoord nee is, dan heeft zich kennelijk niet eerder een (sociologisch te karakteriseren) situatie voorgedaan waarbij gebruik van dat woord voor communicatie gefunctioneerd heeft. Het gebruik wordt door de culturele situatie bepaald en is dus geen linguïstisch feit. Als er iets interessants te signaleren valt, zijn het de culturele gebeurtenissen.

Toch hoor je altijd linguïsten over die zogenaamde nieuwe woorden praten. Bijvoorbeeld Ewoud Sanders. Hij zal zichzelf, denk ik, niet als een socioloog beschouwen. Als hij zijn interventie op dit terrein (NRC 22-12-2001) als linguïstiek beschouwt, is in het voorgaande begrepen dat het om pseudolinguïstiek zal gaan.

Dat behoeft natuurlijk alleen maar commentaar omdat er volksverlakkerij in het spel is. Je zou het VanDalisme kunnen noemen. Net als het gedoe met de spelling en het Groot Diktee gaat het volgens mij alleen om een groot pr-gebeuren waarvan Kluwer het centrum is. Daar is natuurlijk niks mis mee en het mag allemaal best. Gerard Reve zei het ook openlijk : ik heb een handel, ik heb een winkel. Je moet het dus wel gewoon eerlijk zeggen. Zeggen waarom zoiets geschreven moet worden. Ik zou het veel interessanter vinden om vantevoren uitgelegd te krijgen wat er in de wereld moet gebeuren om Wⁱ (een bepaald woord dat volgens de taaltheorie bestaat) in gebruik te zien komen. Pseudolinguïstiek bijvoorbeeld. Maar dat weten we nou. Achteraf.

Jan van Bakel, 23 december 2001.

janvanbakel.nl

Terug naar boven

Reactie? Bericht: jan.van.bakel@gmail.com.