Terug naar hoofdmenu
Vorige Entr'acte
Volgende Entr'acte
Archief Entr'actes
Wat een blamabele vergissing van mij in mijn argumentatie over het aandoenings-karakter
van het menselijk handelen in mijn vorige Entr'acte. Ik suggereerde daar omtrent
de passie die bij Spinoza besproken wordt, dat wetenschappelijk onderzoek misschien
ooit uitsluitsel zou
kunnen geven over de menselijke vrijheid. Neurofysiologisch onderzoek, zo was
mijn veronderstelling, zou mogelijk ooit inzicht kunnen geven in de manier
waarop een mens komt tot het maken van "vrije" keuzes voor zijn handelen. Eenvoudig nadenken
maakt overduidelijk dat zoiets ondenkbaar is. Wat zulk onderzoek in een verre toekomst
- want voorlopig lijkt alles overwegend nog statistiek, te weten
een vaststellen van waarschijnlijkheden van
samenhang tussen onderscheiden processen - zou kunnen openbaren is wat er precies
in ons zenuwstelsel gebeurt als de fysieke vorm van een gedachte.
De gedachte bij voorbeeld die we "keuze" kunnen noemen of "besluit".
Misschien is het niet onvoorstelbaar dat de wetenschap ooit het opkomen of ontstaan van een
bepaalde gedachte zal kunnen verklaren. Of zelfs voorspellen. Maar ondenkbaar is
dat een besluit-gebeurtenis ooit gekoppeld zou kunnen worden aan iets als "vrijheid",
eenvoudig omdat dat iets is wat per definitie niet valt op te nemen binnen het
kader van iets wat aanwijsbaar is binnen onze fysiek. Daar heerst de fataliteit van oorzaak en gevolg.
Vrijheid kan niets anders zijn dan een metafysisch "verschijnsel".
Jan van Bakel, 8 november 2005
janvanbakel.nl
Reactie? Bericht: jan.van.bakel@gmail.com.
Terug naar boven
