Dagboek Zuid-Afrika

Vorige: 17 juli 1981
Terug naar hoofdmenu.

Escombe 19 juli 1981

Als ik het goed weet staat de volle maan in het sterrenbeeld waar de zon over een half jaar in staat. De zomerstand van de zon is de winterstand van de volle maan en omgekeerd. Wanneer de volle maan hier 's nachts recht boven je hoofd staat, realiseer je je wat de zomerzon hier moet betekenen. Rekenen: de Steenbokskeerkring ligt 23.5^o zuiderbreedte. Durban ligt zowat 30^o zuiderbreedte. Dat betekent dat hartje zomer de zon 90 - 30 + 23.5 = 83.5^o hoog staat. Dat scheelt niet veel met loodrecht. Hartje winter is de hoogte 90 - 30 - 23.5 = 36.5^o. Voor Nederland is de zomerstand, gerekend voor een ligging op 52^o noorderbreedte 90 - 52 + 23.5 = 61.5^o hoog. En de winterstand 90 - 52 - 23.5 = 14.5^o hoog. Dat is een beduidend verschil. Een ander verschil is natuurlijk de situatie t.o.v.continent en oceaan. De atmosfeer doet hier sterk denken aan Montana Cranz in Zwitserland: geen atmosferische warmte, heel warme en directe zonnestraling. De weerkaarten die we op tv zien geven meestal een lagedrukgebied ergens ten zuidwesten van Kaapstad boven de Atlantische oceaan, een hogedrukgebied ergens ten zuidoosten van Durban boven de Indische Oceaan en nog eentje boven Noord-Transvaal. De luchtcirculatie is daarbij net andersom als op het Noordelijk halfrond, zodat de wind om een lagedrukgebied met de klok meedraait en rond een hogedrukgebied tegen de klok in.

Intussen heeft een toppy op mijn schrijfboek gescheten. Die beesten vreten de hele dag blauwe bessen van de bomen en als ze boven je in de mangoboom komen zitten produceren ze bessesap. Viezeriken. Verder circuleert op dit moment weer een grote zwerm postduiven. Die zie je zo'n paar keer per dag hier rondcirkelen. De duivenliefhebberij is dus kennelijk niet het alleenrecht van de Belgen en de Hollanders.

Het is vandaag zondag. Even na tien uur in de morgen. Het weer is weer schitterend. Hete zon en lichte bries, nu uit het zuidwesten. De zon gaat alweer flink omhoog. Over een uur of zes zal ze alweer een typisch avondkleurtje krijgen. Af en toe komen er een paar Hadida's overvliegen. Heel vreemde grote, zwarte langnekken die het hele dal vullen met een doordringende klagende roep. Het is een vreemd gehoor Ze draaien een keer rond en verdwijnen dan in een of andere verte.

Vanmorgen hebben we via de lange tuinslang het basin gevuld dat Krish deze week in het ganzenverblijf heeft gebouwd. Een kuil in de grond, plastic erin en daarop een bodem van cement. De ganzen hebben de zaak onmiddellijk in bezit genomen en zich eens uitvoerig gewassen.

Gisteravond weer een hele tijd zitten praten over de Zuidafrikaanse toestanden. Over de "terroristen" die vanuit de buurlanden hier opereren. Als ik Jos vraag waarom ze eigenlijk terroristen worden genoemd, is hij kennelijk wat in verwarring. Zijn opstelling in politieke zaken is een beetje ambigu. Hij heeft van de ene kant best wel oog voor de rechten van mensen, maar anderzijds vindt hij het toch duidelijk maar misdadig wat die "terroristen" hier aanrichten. De opstelling van het buitenland heeft weinig begrip bij hem. Hun boycot kan toch niet slagen. De buurlanden hier (behalve Swaziland en Lesotho) hebben wel een grote mond maar hun economie draait op die van Zuid-Afrika. Jos vertelt dat hij in Nederland voor de tv eens een film heeft gezien, opgenomen in Mozambique, waar fel tegen Zuid-Afrika tekeer werd gegaan. Maar de kinderen die in de film te zien waren dronken melk uit Zuidafrikaanse kartonnen. Dat vindt Jos halfslachtig. Hij heeft kennelijk meer waardering voor het standpunt van andere landen die ronduit toegeven dat ze niet buiten Zuid-Afrika kunnen. Als het gesprek via de terroristen andere accenten krijgt, toont Jos met wat gepeins tekenen van begrip. Zeker als je vraagt of al die Zuidvietnamezen die tegen de Amerikanen vochten dan ook terroristen waren. Maar dat neemt allemaal niet weg dat hij de zwarten toch maar dom en onbeschaafd vindt. Dat zegt hij niet zo direct, maar het is vaak eerder de achtergrond van wat hij zegt. Vaak blijkt dat hij het daar zelf bij nader beraad moeilijk mee heeft. Hij is wat verscheurd, wat gespleten. Ook als het gaat om de nieuwe ultrarechtse afsplitsing van de nationalistische partij, de partij van J.A. Marais (Leier van die HNP). Jos keurt hun standpunt af, daar is geen twijfel over. Hij heeft trouwens al ronduit de schurft aan de regerende nationalistische partij. Hij haat het Zuidafrikaans en het eigengereide calvinistische, schijnheilige publiek dat het praat. Hij luistert niet naar de Zuidafrikaanse radio. Maar dat betekent niet dat al zijn bezwaren berusten op afwijzing van hun houding tegenover gekleurden en zwarten. Het is na avonden praten steeds niet geheel duidelijk of Jos tussen alle problemen helder zijn eigen standpunt heeft gevonden. Er zijn natuurlijk in iedere samenleving wel maatschappelijke groepen waar je niets mee te maken wilt hebben. Dat is in Nederland ook zo. Waarom zou dat hier anders zijn of anders moeten zijn? Maar als je nadenkt zijn die groepen voor een groot deel juist de gekleurden. En als je je dat realiseert, kom je natuurlijk in gewetensconflict.

Gistermiddag was er de traditionele zaterdagse sportuitzending. Eigenlijk alleen rugby, de nationale sport. Er werden allerlei helden getoond van bepaalde verenigingen. Veel edelgermanen uit Transvaal, mooi kortgeknipt, groot en lang gebouwd. Stoere blik in de heldere ogen. Allemaal of grotendeels Hollandse namen. Zo ben je nog eens trots op je stamgenoten! De wedstrijden die ze lieten zien hielden niet over. Ik weet niet hoe lang we hebben zitten kijken zonder dat er één try aan te pas kwam. Bij iedere scrum zes keer affluiten. En als er al getrapt moest worden op doel met een grote kromme boog meters naast. Erger dan Amersfoort op voetbalgebied in Nederland.

Gisteren is de auto van Jos gewassen en op kleine punten wat gerepareerd. Zelfs moest er een of andere irritante klik uit gehaald worden omdat Gon daar niet tegen kan. Krish is de man die alles wast. Jos hanteert de schroevedraaiers en sleutels, maar pas nadat ze door Krish zijn opgehaald ergens uit een kast en daarin een doos of zo. Krish ruimt de rotzooi niet op achter zijn kont. Zo zijn die lui, zegt Jos.

Verder: 20 juli 1981

Jan van Bakel, Zuidafrikaans dagboek.

janvanbakel.nl

Terug naar boven

Reactie? Bericht: jan.van.bakel@gmail.com.