|
 Jan van Bakel. |
Allerlei psychiatrie
Vorige Entr'acte
Volgende Entr'acte
Terug naar Archief Entr'actes
Terug naar hoofdmenu.
Het meeste van wat er in de krant staat is niet interessant. Wat je er aantreft kan globaal gekenmerkt worden als zijnde van twee typen: feiten en gedachten. Een voorbeeld van het eerste de beurskoersen en van het tweede een bijdrage van Beatrijs Ritsema. Interessant is iets wat de gedachten op gang brengt. Vermelding van blote feiten brengt geen gedachten op gang maar vult het geheugen. Blote feiten kunnen wel angstaanjagend zijn of opwindend of ontroerend maar daar hebben we het niet over. Interessant zou het zijn om na te gaan waarom al die kwalijke dingen gebeuren: die doden in Israël, die olie op al die kusten. En daarbij uit te komen bij het onverstand van de mensen. Maar daar is de krant niet zozeer voor, veel minder althans.
A propos. Er is weer een nieuw vak uitgevonden. Als je het hebt over gedachten op gang brengen. Het heet multiculturele psychiatrie. Ik weet niet hoe lang het al bestaat binnen de moederschoot van een of andere Alma Mater maar de krant (NRC 13-2-01) laat weten dat J. de Jong er hoogleraar in is. En je kunt alleen maar hoogleraar zijn in een vak. Natuurlijk. Ik had er nog nooit van gehoord dus ik denk: wat zou dat voor een vak zijn. Ik zoek het op en psychiatrie blijkt te zijn de wetenschap over zielsziekten en derzelver behandeling. Multicultureel staat niet in mijn Van Dale - want ik kan niet aan de gang blijven met Van Dales kopen - maar dat moet betekenen: betrekking hebbende op een maatschappij waarin verschillende culturen naast elkaar bestaan. Zoiets komt in grote gezinnen ook voor, maar hier wordt natuurlijk iets bedoeld als westers tegenover oosters, noordelijk tegenover mediterraan, christelijk tegenover mohammedaans. Het bedoelde vak zal zich dus bezig houden met zielsziekten die te maken hebben met de multiculturele samenleving. Een mogelijke diagnose zal dus zijn Antilliaans-westerse claustrofobie. Altijd minstens twee aspecten van de complexe samenleving anders is de multiculturele psychiater bezig op het vakterrein van zijn collega de psychiater. En dat mag natuurlijk niet. Zeker niet binnen de Alma Mater, want daar worden de leeropdrachten bedacht als onderdeel van de rechtsposities van de hoogleraren. Dat moet J. de Jong ook weten.
Als je zover bent met je analyse lees je dat deze functionaris optreedt als getuige-deskundige in de zaak van die Veghelse jongen en die familie-eer. Erkenning van het nieuwe vak. Een klein bloempje op het bureau van de hoogleraar. Een knipoog tegen de decaan: heb je het gelezen, leuk hè voor de faculteit? En wat las de decaan ook? De getuige-deskundige noemde de wilsvrijheid in de Turks-Koerdische context van eerwraak "een westers illusoir concept". Een westers illusoir concept is op zichzelf al in zo hoge mate onzinnig, dat slechts met grote moeite en welwillendheid kan worden verondersteld dat de rechter gesproken zal hebben over de vrije wil en dat die bleef bestaan ook voor die Veghelse jongen. En dan brengt de getuige-deskundige iets naar voren. Dat het concept van de wilsvrijheid in dit geval niet relevant is omdat de zaak wordt beheerst door de Turks-Koerdische cultuur? Dat zou dan wel eens aan die Turks-Koerdische cultuur kunnen liggen. Of dat die wilsvrijheid voor een Turkse Koerd niet bestaat omdat dat concept als een westerse illusie moet worden beschouwd? Wie vindt dat dan een illusie? De Turkse Koerd? De multiculturele psychiater? De rechter in elk geval niet, zo blijkt achteraf. Die dacht: een psychiater? Maar het is een jong vak, moet u denken; formuleer het allemaal maar eens netjes.
We zullen dus onze betekenis van het woord psychiater moeten wijzigen zoals we dat met het woord huwelijk ook al hebben gedaan. En dan dus toch maar weer een nieuwe Van Dale?
Jan van Bakel, 15 februari 2001.
janvanbakel.nl
Reactie? Bericht: jan.van.bakel@gmail.com.