|
 Jan van Bakel. |
11-09-2001
Vorige Entr'acte
Volgende Entr'acte
Terug naar Archief Entr'actes
Terug naar hoofdmenu.
Het opschrift hierboven is genomen van de bijdrage in de rubriek Van de week van Elsbeth Etty (NRC 15-09-2001). Een persoonlijk getuigenis van onverdachte zijde, inhoudsrijk, onverbloemd. Onverdachte zuivere tonen in de discussie die de hele wereldpers beslaat. Ik hoef geen samenvatting te geven. Dat zou een kwalijke poging zijn, het komt mij niet toe en het is overbodig. Het berust dan ook allerminst op negatieve waardering of kritiek als ik de volgende regels citeer die gaan over adekwate reacties op de gebeurtenissen die de wereld veranderd hebben : De behoefte aan veiligheid kan op gespannen voet komen te staan met de open samenleving. Draconische controles in het openbare leven en te vergaande bevoegdheden voor inlichtingen- en opsporingsapparaten kunnen datgene vernietigen wat nu juist als grootste verworvenheid moet worden verdedigd tegen het terrorisme.
Als ik daar een kritische aantekening bij maak komt dat niet voort uit de behoefte een bijdrage te leveren aan de discussie over wat er politiek moet gebeuren als wraak, correctie, reactie. Ik zou het niet wagen om daar opmerkingen over te maken. Ik heb er trouwens geen enkel idee over. Daarom beschouw ik het liever als vreemd terrein waar ik me liever afzijdig houd. Maar het is wel mogelijk Etty's opvattingen op zuiver beschouwelijk vlak tegen het licht te houden. En daarbij dan bekruipt mij de twijfel. Met betrekking tot de eerste volzin van het citaat zou ik menen, dat de vrees voor het verlies van openheid en burgerlijke vrijheid een zwaar understatement is. Het lijkt onontkoombaar dat juist in dit opzicht onze manier van leven ingrijpend zal worden veranderd. Dat is even helder als de constatering dat de apocalyptische terreur die we zagen gebeuren alleen mogelijk is binnen een samenleving die uitgaat van goede, vrije en gemakkelijke burgers waar geen cent kwaad in zit. Wie dat wil veranderen heeft alleen maatregelen ter beschikking die we, juist vanuit onze beschaving, draconisch zullen noemen. We zullen de nieuwe bevoegdheden van de inlichtingen- en opsporingsdienten tevergaand vinden en die zullen met zekerheid datgene vernietigen wat we nu, binnen onze opvattingen over beschaving, vrijheid, menselijkheid, beschouwen als onze grootste verworvenheid.
Misschien zullen we aldus, juist door de overweging van wat nu noodzakelijk lijkt geworden, zelfs onze ogen openen voor de mogelijkheid van een beschavingspatroon dat enkele, kleine, onbeduidende trekjes zal vertonen van die verre beschavingen waarboven we ons nu, misschien dus enigszins ten onrechte, zover verheven voelen. Maleisië, Hong Kong, China? Vandaag maken we allerwege bezwaren tegen gedwongen dna-afname, onrechtmatig verkregen bewijs tegen verdachten, foto- en videoapparatuur die onze privacy beknot. Maar onze normen kunnen verschuiven. Felix Rottenberg sloot vandaag HET grote tv-programma met de vraag : Ten koste van onze vrijheid? Met een bevestigend antwoord uit de zaal.
Jan van Bakel, 16 september 2001.
janvanbakel.nl
Reactie? Bericht: jan.van.bakel@gmail.com.