Het bedrog van Voskuilen

Vorige Entr'acte
Volgende Entr'acte
Terug naar Archief Entr'actes
Terug naar Hoofdmenu

Het opstel van René Zwaap was getiteld Het bedrog van Paulus (De Groene Amsterdammer 6-04-2002). Ik heb lang geaarzeld of ik boven dit stukje niet zou moeten zetten Het bedrog van Zwaap, maar ik heb toch anders gekozen. Het zit namelijk zo. Zwaap schrijft over Thijs Voskuilen, die aan de Groningse universiteit een scriptie heeft geschreven over Paulus, Sint Paulus wel te verstaan, de apostel Paulus, door Zwaap - misschien wel, wie weet, op suggestie van Voskuilen - de christelijke aartsvader genoemd. (Op zeker moment, denk je, kan het werkelijk allemaal niet meer schelen.) Voskuilen heeft een wereldschokkende ontdekking gedaan omtrent die Paulus. Heel Groningen is ervan overhoop. De scriptie sloeg in als een bom. Niet omdat hij er een 9 (negen) voor kreeg, maar waarschijnlijk vooral omdat de auteur zijn werkstuk heeft afgeleverd in de vorm van een talkshow naar Amerikaans model. En deels in de vorm van een filmscript. Terwijl hij voor zijn theorie dat Paulus gelieerd was met de frumentarii, handelslieden die een soort van voorloper vormden van de CIA, bevestiging had gekregen van de Amerikaanse geheime-dienstexpert Rose Mary Sheldon, een kolonel van de Amerikaanse militaire inlichtingendienst en docente aan het Virginia Military Institute. Zij heeft trouwens een samenvatting van de in het engels geschreven scriptie met goedkeuring gelezen. Nou? En Paulus zijn werk zou nu bestaan hebben in het dempen van de politieke brandhaard in joods Palestina, allemaal ten faveure van de Romeinen. Voskuilen was niet de eerste die wantrouwig stond tegenover Paulus. Nietzsche, zegt Zwaap, was hem al voorgegaan met zijn Antichrist. Maar Voskuilens theorie dat de bekering van Paulus verzonnen was om te kunnen infiltreren in de verborgen gemeenschappen van de eerste christenen als geheim agent van de Romeinen, dat is natuurlijk nieuw.

Schrijft Zwaap dat allemaal in ernst op? Een student - 28, dus groen is die niet meer - die al een verfilming in Engeland op het oog had, wat wegens een faillissement niet doorging? En die plannen heeft voor een roman met hetzelfde thema? Die "een satirisch gestemd betoog" aflevert en de volgende jaren wil gaan werken aan zijn universitaire promotie? Die daar een negen mee scoort, bij een paar docenten die met die kwalificatie een uiterste poging doen om van hun eeuwige student af te komen? Historiografisch onderzoek aan een Nederlandse universiteit? Je snapt het toch niet? Je denkt toch aan oplichterij? Aan duivelse scherts of ironie? Is het soms de voortzetting van een geheime onderneming vanuit De Groene Amsterdammer om een traditie op te zetten in het vervolg van de lachwekkende opening onder de titel Het is de schuld van God (titel van het nummer van 22 december 2001)? Dat heb ik destijds al met groot onbegrip gelezen vanwege het lacherige toontje en het hautaine gebrek aan ernst op tal van plaatsen. Nou ik dit lees begrijp ik het iets beter.

Maar wie er ook allemaal schuldig zijn aan bedrog, in de allereerste plaats natuurlijk Thijs Voskuilen. Laat ik ook maar eens ernstig zijn: hij bedriegt en verraadt behalve zichzelf de historiografie en de academische traditie. Met hulp van wie allemaal?

Jan van Bakel, 5 april 2002.

janvanbakel.nl

Terug naar boven

Reactie? Bericht: jan.van.bakel@gmail.com.