Terug naar hoofdmenu
Vorige Entr'acte
Volgende Entr'acte
Archief Entr'actes
In een bezienswaardig want chaotisch stukje proza onder de titel Sabotage software door CIA zijn
Door onze correspondent in Moskou enkele wetenswaardigheden uit de wereldgeschiedenis
verzameld (NRC, 1 maart 2004).
Ik moet daar even bij stilstaan om wat orde te brengen in de warboel en andere klaarheid te scheppen.
Ik mag echter niet nalaten het in al zijn overvloed aan detail voor u neer te sabelen.
Het gaat om een kwestie uit de periode van de koude oorlog, die nu eindelijk door Thomas Reed
in volle waarheid wordt geopenbaard in zijn overigens nog niet verschenen boek:
At the Abyss: an Insider's Story of the Cold War.
Er is reden om aan te nemen dat onze correspondent dat boek nog niet gezien heeft, want hij beperkt
zich tot wat over de zaak te vinden is op het internet.
Zie: daaro. Pas toen ik die informatie had bekeken
werd mij een beetje duidelijk hoe het allemaal in elkaar zat. Eerst de feiten volgens het internet.
1. Ene Gus Weiss schrijft in 1974 een rapport waarin hij aanbeveelt om beperkingen op te leggen aan
de export van computers en software naar de Soviet-Unie.
2. Duitsland en Engeland geven financiële steun aan Moskou voor een "gas pipeline" van Siberië naar Europa.
3. President François Mitterrand is daartegen. Hij vertrouwt President Reagan in Ottawa op 19 Juli 1981
toe dat hij een KGB-officier heeft gerecruteerd in Moskou: kolonel Vladimir Vetrov.
4. Vetrov levert wat de Franse intelligence noemt "the Farewell dossier" met gegevens over de Russische
diefstal van allerlei militair belangrijke kennis en instrumenten.
5. Reagan geeft het door aan de CIA. Die betrekt Gus Weiss bij de zaak. Deze zegt: "Why not help the
Soviets with their shopping? Now that we know what they
want, we can help them get it."
6. De belangrijkste wens van de Soviets zijn computer-gecontroleerde systemen voor een nieuwe
trans-Siberische gas-pijplijn.
7. De KGB zendt een under cover agent naar Canada om zulke software te stelen. Weiss heeft er een
Paard van Troje ingebouwd.
"The pipeline software that was to run the pumps, turbines and valves was programmed to go haywire,"
schrijft Reed, "to reset
pump speeds and valve settings to produce pressures far beyond those acceptable to the pipeline joints and welds."
Er gebeurt dan ook een groot ongeluk:
"The result was the most monumental non-nuclear explosion and fire ever seen from space."
8. Iedereen is bang voor een kernramp, maar "Gus Weiss came down the hall to tell his fellow NSC
staffers not to worry. It took him another 20 years to tell me why."
9. Het dossier Farewell bleef geheim "because the blast in June 1982, estimated at three kilotons, took place in the
Siberian wilderness, with no casualties known."
Als u dit in uw hoofd houdt, kunt u de tekst van onze correspondent misschien een beetje volgen.
Maar luister, we zijn er nog niet. Die Vetrov heeft later "de aandacht op zich gevestigd"
door een KGB-collega en een vrouw in een park neer te steken. Allerminst verwonderlijk, zult u zeggen.
Niet daarvoor maar omdat hij spioneerde werd hij in 1983 geëxecuteerd. Deze details staan niet in dat stukkie
op internet. Ik weet niet waar onze correspondent dat heeft gehaald, maar gelukkig heeft het voor de eigenlijke
zaak geen gewicht. Tenzij men prijs zou stellen op bevestiging van meerdere kanten.
Het enige punt is de ontploffing van die gas-pijpleiding in Siberië ten gevolge van dat paard van Troje met als
resultaat, in de woorden van onze correspondent:
"De meest monumentale niet nucleaire explosie ooit vanuit de ruimte waargenomen".
Dat vertaalt onze correspondent dus heel precies en getrouwelijk.
Maar dan heel iets anders.
Als ik zoiets lees over een Paard van Troje in software, denk ik altijd weer terug aan Jan
Timmer ("die nooit één regel code heeft geschreven", zoals iemand opmerkte) in gesprek met Van Inge in
Buitenhof. De journalist pakt een moederbord van een pc onder de tafel vandaan en vraagt: "Hier kan het dus
allemaal inzitten, die millennium-bug, mijnheer Timmer?". Waarop Timmer: "Ja".
Thomas Reed kan honderd keer oud-minister van luchtvaart zijn, maar zijn verhaal is natuurlijk
niet betrouwbaarder dan zijn argumenten, die ontbreken.
De CIA zegt en doet, zoals we tegenwoordig wel weten, altijd andere dingen dan de mensen denken dat ze doet en zegt.
En in een paard van Troje geloof ik pas wanneer iemand daaromtrent iets aantoont.
Dat hij zegt wat het criterium was binnen de programmatuur om tot verwoesting over te gaan.
Iets triviaals als: het is vandaag juni 1982, of iets anders, iets toevalligs in de toestand in het
geheugen van de computer op dat moment. Dit laatste ligt niet voor de hand, want dan zou je mogelijkerwijs wel eens
eindeloos moeten wachten op de grote klap.
Maar iets anders is het nog hoe een programma, dat gewoon in een computer draait en controle uitvoert
met betrekking tot een klep of een pomp of zelfs een turbine, een ontploffing kan veroorzaken, met vuur erbij
nog wel. Zonder zulke informatie, die we trouwens bij dat millennium-probleem ook nooit konden krijgen
- en er gebeurde dan ook niks! - hebben we een fabeltje. Ik vermoed dat die oud-onderminister van de
Luchtmacht, Thomas Reed (waarschijnlijk ook nooit één regel code geschreven), daar evenmin sjoege van had als Jan Timmer.
Ik geloof er in elk geval niks van.
Je zou Gus Weiss wel eens willen aanspreken, maar die is nou net een paar weken dood.
Is ergens gevallen of afgevallen.
Maar by the way, die "mild-mannered economist named Gus Weiss", is natuurlijk wel een grootschalige
internationale moordenaar, zoal niet in feite dan toch in hope.
Jan van Bakel, 2 maart 2004
janvanbakel.nl
Reactie? Bericht: jan.van.bakel@gmail.com.
Terug naar boven
