Terug naar hoofdmenu
Vorige Entr'acte
Volgende Entr'acte
Archief Entr'actes
"Filosofische disputen leiden tot niets", zegt Rob Oudkerk in zijn bijdrage aan de zaak van het
hoofddoekje. Je vraagt je af of dát nou de eerste prijs wint onder de koppen van de opiniepagina
van gisteren - met inbegrip van "Seks met dieren" -
of dat die toch eerder gaat naar dat stuk kop dat luidt "Textiel als symbool". Ook over
dat doekje (NRC, 13-04-'04, 7). Tussen haakjes: het is inderdaad een stuk textiel, maar ik vind het toch wel grof om de
aandacht voor dat hoofddeksel te ridiculiseren door het te kwalificeren als maar textiel. Voor een goed
begrip: het gaat niet over textiel maar over het - trots of bang - verbergen van de menselijke
persoon tegen de gevaren van het openbaar
verschijnen en daarom als symbool van afweer tegen en veroordeling van de maatschappij.
De uitspraak van Oudkerk is eigenlijk al even plat. Natuurlijk leiden filosofische disputen tot niets,
athans in het oog van lieden die menen dat iets pas echt "iets" is wanneer het maatschappelijk gedrag of beter
nog beheer en bestuur genoemd kan worden. Het zijn altijd de snelle doeners, die al dat gepraat
verafschuwen. Er zijn twee scheldwoorden die ze daarbij gebruiken: academisch en filosofisch.
De krant zet het wel op de opinie-pagina, maar me dunkt dat Oudkerk dat niet erg op prijs zal stellen.
Als praten al tot niets leidt, dan geldt dat a fortiori voor een opinie.
Als je erover nadenkt vraag je je af: moet dat nou altijd "filosofisch" gepraat zijn waar het nadeel van ijdelheid,
- doelloosheid misschien -
aan kleeft? Het moet toch gelden voor alle praten? Of zou Oudkerk de martiale teksten uitzonderen van zijn bezwaar?
"Martiaal" dan begrepen als: direct gericht op krachtdadige actie. Zo kun je het immers wel noemen, als het
komt uit de mond van iemand die verteerd wordt door ongeduld, wanneer hij ziet hoe de schoonheid van de sterke daden
wordt gefrustreerd, zij het ook slechts door uitstel. Of is dat toch iets te scherp gesteld? Mag je zover niet gaan
dat je zelfs maar een bezwaar tegen het praten voorstelt als een verschijningsvorm van een fascistische geest?
En dat alle doeners die de discussie verafschuwen als voerende tot niets eigenlijk
- ietwat zwakker uitgedrukt - activisten zijn?
Beter had Oudkerk boven zijn bijdrage geschreven: praten leidt tot niets. Niet dat hij dan een betere kwalificatie
had verdiend dan met gebruikmaking van de term "filosofisch", maar hij had in zijn kwalijke stellingname tenminste
niet een zijdelingse rotschop uitgedeeld aan de filofofie. Je moet het toch niet aan je naam willen hebben dat iemand
zegt: zie maar die Oudkerk, die denkt er net zo over als wij. U weet wel wie je je bij zulke teksten moet voorstellen.
Maar er is toch weer een 'maar'. Als je het stuk van Oudkerk leest, dan blijkt de inhoud helemaal niet te passen bij
al wat ik er hierboven in begrijp en uit wens af te leiden. Helemaal geen oproep tot oproer. Tot weerwerk of
brutaal gedrag. Eerder tot lijdzaamheid en geduld. Laat het allemaal maar gebeuren. Er is helemaal niet zoveel aan de
hand. Dat klinkt niet zo verkeerd, zult u met me eens zijn. Bijna christelijk (in de goede zin, want er wordt allerlei
verhandeld onder dat label). Maar zelfs na dat geconstateerd te hebben kun je niet heen om de conclusie, dat
Oudkerk discussie gauw filosofisch en dus doelloos vindt. En dát is in elk geval een kwalijk verschijnsel.
Jan van Bakel, 14 april 2004
janvanbakel.nl
Reactie? Bericht: jan.van.bakel@gmail.com.
Terug naar boven
