Jan van Bakel



Kennismaatschappij


Terug naar hoofdmenu
Vorige Entr'acte
Volgende Entr'acte
Archief Entr'actes

In de krant van vandaag, waar de vrouw de peiler heet van de katholieke kerk in Nederland, staat gelukkig op dezelfde (eerste) pagina ook een stukje over Onderwijzers zonder vakkennis. Zodat je het allemaal wat beter gaat begrijpen. In onze maatschappij, waar intellectuele ontwikkeling in alle partijprogramma's en paasakkoorden en door alle met ondergang bedreigde politieke partijen ernstig en met dure woorden wordt beleden, wordt nu ook rondweg erkend, ja nagestreefd, dat het vergaren van vakkennis niet langer centraal zal staan op de pabo, dat is de hogere beroepsopleiding voor leraren in het basisonderwijs. Leraren, zo heten die vandaag. Juist zoals de aanduidingen van mensen die met kleur samenhangen altijd in snel tempo scheldwoorden worden, zo is dat ook gebeurd met het woord "onderwijzer". En hoger heet beroepsonderwijs, hoewel er geen "lager" meer bestaat. Wat heet er nog "lager"? Het bier misschien? Langs alle wegen zijn de idealen van vroeger ontmaskerd en verlaten. Ze worden verguisd. De ontzettende intellectuele vooruitgang en het autonoom worden van het individu heeft het inzicht doen postvatten dat alles wat tot nog toe werd beleden in de allereerste plaats betwijfeld moet worden. Vroeg men zich vroeger af hoeveel boeken iemand moest lezen voor een eindexamen-diploma HBS-a, hoever je mocht gaan met het eisen van kennis van jaartallen en zo, of van welke parate kennis dan ook, tegenwoordig is men tot het inzicht gekomen dat van geen enkel detail meer met overtuiging geëist kan worden dat het noodzakelijk gekend zal worden. En met een eenvoudige generalisering volgt dan, dat kinderen niks hoeven te leren. Er zijn al scholen waar de kinderen op geen enkele andere grond naar huis gestuurd kunnen worden dan omdat ze niet weten wat ze nou weer eens zouden willen doen. Wat ze kiezen maakt niet uit. Dat mag alles zijn, thee zetten net zo goed als gras harken of chatten. Verplicht leren lezen, rekenen, schrijven, aardrijkskunde of geschiedenis? Niks hoor.

Op de pabo werken kennelijk geen leden van D66. De opleiding richt zich alleen nog op het aanleren van vaardigheden, zogenoemde "competenties". Waarom ze dat woord ervoor gebruiken blijft raadselachtig, want het staat vast dat niemand dat nog ooit zal hoeven te leren. Ik kan het best even de krant laten spreken:

    Studenten besteden veel tijd aan het nadenken over hun sterke en zwakke kanten en het zelf formuleren van 'leerdoelen'. Het aantal colleges is beperkt, de nadruk ligt op zelfstudie. Docenten dragen geen kennis over, maar begeleiden het persoonlijk ontwikkelingsplan van de studenten.
De studenten denken na. Ze formuleren 'leerdoelen', tussen aanhalingstekens. Zie maar wat dat ooit gaat betekenen. Hier hebben we dus, in het kort, wat de dominante onderwijsfilosofie in het hbo vandaag inhoudt. Wacht nog een jaar of vier en het nijver volkje zit in de gemeenteraden en in de tweede kamer. Als ik me niet vergis zijn de eerste exemplaren al hier en daar aktief. Al binnengedrongen bij de krant misschien?

Jan van Bakel, 23 april 2005

janvanbakel.nl

Reactie? Bericht: jan.van.bakel@gmail.com.

Terug naar boven