Jan van Bakel



Integratie


Terug naar hoofdmenu
Vorige Entr'acte
Volgende Entr'acte
Archief Entr'actes

Van wie moet je het nou horen? Niet van Jet Bussemaker, lid van de Tweede Kamer, Ger van Elk, beeldend kunstenaar, Erna Flokstra, journalist, of Herman van Gunsteren, hoogleraar politieke theorie, samen drijvend op hun gezamenlijke stijlgrapje van niet minder verbeelding aan de macht maar meer verbeelding in de macht (NRC Opinie, 12 juli 05). Politici en journalisten moeten de samenleving verenigen, zeggen ze. En de manier waarop? Er is werkelijk niet één lopende zin te citeren uit hun gezamenlijke tekst waarin duidelijk wordt hoe we ons de redding van het vaderland moeten voorstellen. Dit misschien? "De opgave voor nu is om nieuwe sociale verbindingen te vinden en te onderhouden, en het publieke debat ruimte te geven". Of dit? "Geen kogelbrieven maar een eerlijk debat; geen verbod op hoofddoekjes of blote-buiken-truitjes, maar een eerlijk spel met de mode; geen gratuit debat over normen en waarden, maar eigen veronderstellingen expliciteren". De wind en de ruis die we uit de tweede kamer ook horen. Maar nee, dan heb ik toch meer fiducie in wat Youssef Azghari zegt.

Maar eerst dit. Het belangrijkste is natuurlijk een beetje een juiste kijk te krijgen op het probleem waar het om gaat. De vreemdelingen en nieuwkomers moeten in onze maatschappij integreren. Natuurlijk. Tegenwoordig mag je dat weer zeggen en daar is al veel mee gewonnen. Vroeger toen ons land bedekt was door de ideologische mist van de PvdA van Den Uyl was het schandelijk en verboden om zelfs maar te suggereren dat die mensen in het Nederlands zouden moeten worden aangesproken. Dat ze Nederlands zouden moeten leren. Het bestuur diende zich gastvrij te gedragen en al zijn diensten en informatie veeltalig te presenteren. Niks plichten dus. Eisen stellen was uit den boze. Sindsdien is ons enig licht opgegaan en werden pogingen ondernomen tot formulering van eisen tot aanpassing aan "onze cultuur". Nederlandse cultuur, werd er lacherig gevraagd, wat is dat? Sinterklaas, Wilhelmus, klompen-folklore, je kunt het zo gek niet denken of het werd belachelijk gemaakt als zaken waar het om zou gaan. En terecht natuurlijk. Maar een alternatief was er niet. En mogen wij dat wel eisen van die anderen? Kun je dat zonder kans op verstoting als rechtsradicaal zeggen: "wij"? Je mag niet denken in "wij" en "zij". Vooral de PvdA heeft ons dat altijd ingezouten, hoewel ze dat nou glad vergeten zijn.

Waar komt alle onzin toch vandaan? Dat verketteren van iedere gedachte van de eigen cultuur, zonder dat ook maar de minste poging gedaan wordt daar serieus iets over te zeggen. Niemand probeert het te hebben over de westerse beschaving in plaats van over de Nederlandse cultuur. En omdat je zo gauw terecht komt bij de Veluwse, de Friese of de Twentse cultuur zou dat toch een beetje voor de hand liggen. En ook dat botte verwerpen van alle eigens binnen je maatschappelijke orde en menselijke samenhang. Wat kun je nou eigenlijk als bezwaar aanvoeren wanneer iemand zegt, dat hij niet zomaar iedereen toelaat in zijn eigen huis? Zoals Theo van Gogh zei in dat interwiew met die moslima die vroeg: en kan ik dan bij jou terecht. Ben jij gek, ik heb wel wat anders te doen. Natuurlijk heeft iedereen zijn eigen kleine omgeving waar hij volkomen baas over is en waar hij niemand duldt die hij daar niet wenst. En binnen iedere ruimere cirkel van eigenheid gelden overeenkomstige wetten, ruimer en zwakker naar gelang die kringen ruimer worden. Op wereldschaal, de ruimste cirkel, gelden alleen de allerruimste en algemeenste regels en beperkingen. Maar zelfs daar gelden eisen. Daar kan zelfs levenslang tegen je uitgesproken worden. Ik zou denken dat je van iedereen die zich in "onze" kring wil laten opnemen mag verwachten dat hij zich gedraagt naar de regels die hier gelden. Dat is niet meer dan een zaak van normaal maatschappelijk fatsoen. Iedereen doet in de moskee zijn schoenen uit. Zoals iedereen dat ook doet die het huis van moslims binnengaat. Het zijn typisch hufters die daar geen gevoel voor hebben. Geïntegreerd, zou ik willen zeggen, is iemand binnen een kring waar hij voldoet aan de daar gangbare eisen. Aan de deur van je huis zeg je als de bel heeft gegaan: kom meneer, laat me met rust, gaat u maar, daar houden wij ons niet mee bezig. Jehovagetuigen gaan dan netjes een deur verder en dat is uiterst gepast.

Voor mij is iemand in "onze" beschaving geïntegreerd, als hij zich gedraagt als "wij". Wanneer hij zonder schade voor zijn omgeving met die omgeving kan samenleven. Voor mij betekent dat, dat hij wel alles beter mag weten dan een ander - zoals die ander alles beter mag weten dan hij - maar beiden niet zonder genoegen te nemen met de wetenschap dat die ander alles beter denkt te weten zonder dat ze daar onderling moeilijkheden door krijgen. Iedereen dus in zijn eigen recht en wezen laten, hoe gek of dom de dingen ook zijn die hij in zijn hoofd heeft. Het goedvinden dat zo tegen je aangekeken wordt en jij zo ook tegen anderen aankijken. (M/Z)ijn cultuur is niet beter of gekker dan de (z/m)ijne. Hoewel ze natuurlijk wel allebei tamelijk mesjokke zijn. Ik weet zeker dat iemand die zo denkt over zijn medemensen geen wapen tegen ze zal gaan hanteren. Ik denk dat u het wel met me eens zult zijn dat Mohammed B. niet in zo'n stramien past. Hij hoort natuurlijk wel bij ons, want waar zouden we met hem naar toe moeten. Maar hij moet wel goed en grondig apart gezet worden.

Denk niet dat ik dit allemaal niet serieus bedoel. Ruzie komt door drammerigheid en onverdraagzaamheid. Alleen in scepsis kunnen mensen elkaar verdragen. Al dat gevecht om grote en belangrijke dingen brengt de ellende in de wereld. Laat die ander toch. Hij heeft een ander boek gelezen dan jij, maar wat zou dat. Pas als iemand zegt dat er een of andere goddelijke plicht bestaat, hoed je dan. Dat richt de wereld ten gronde.

En nou dus wat Youssef Azghari zei (NRC 19-07-05 1/3). Ik ga niet in op zijn analyse van de ontwikkelingen in mohammedaanse omgevingen. Dat wordt allemaal misschien hoe langer hoe erger, maar we moeten het hebben over langdurige, zware inspanningen om de maatschappij te veranderen. Je moet maar zo denken: driehonderd jaar geleden was Nederland ook gevuld met allerlei gepeupel en dat is uiteindelijk toch ook een eindweegs goedgekomen. Dus wie weet. Wat moeten we minstens doen om de mogelijkheid van gunstige ontwikkelingen althans niet af te snijden? Youssef Azghari signaleert de oorzaak van de ellende. Sprekend over studenten:

    "Ze nemen kennis en feitjes op, maar ontwikkelen geen kritische blik en eigen mening. Terwijl meer kennis moslimjongeren aan het denken en interpreteren zou moeten zetten, vertonen ze juist kuddegedrag, in dezelfde mate als hun ongeletterde ouders. Als ware schapen praten ze al het slechte, negatieve van hun geloofsgenoten goed. Zoals de daad van Mohammed B, Een medemoslim kan nimmer slecht doen in hun ogen".
Ik citeer het maar uitvoerig om te laten zien dat hij heel wat helderder over de dingen nadenkt dan de softe praters die ik boven citeerde. Zelf ondervond hij als jongen nooit dat iemand "hem iets uitlegde of vroeg wat hij ervan vond. Hij kreeg te horen wat hij moest doen, en vooral wat niet". En daar zit de ware kneep van het hele probleem als je het mij vraagt. Bent u nog niet overtuigd, vraag de tekst op en lees het na. En concludeer met mij - en met hem denk ik - dat er maar één oplossing is, een oplossing op lange termijn. Schaf alle civiele waarde van het bestaande bijzondere onderwijs af. Laat ieder de vrijheid om zoveel bijzonder onderwijs in te richten als hij wil, als hij het maar zelf betaalt. En sticht daarnaast het enige verplichte en het enige civiele openbare onderwijs, waarvan per klas de sociale menging van leerlingen imperatief wordt afgedwongen. Maak het verplicht voor de leeftijd van 3 tot 16 jaar. En zorg ervoor dat alles wat Youssef Azghari hekelt wordt bestreden en verwezenlijkt wat hij aanbeveelt, in de wetenschap dat "zelfstandig kunnen nadenken (...) de eerste stap is naar een gezonde bewustwording". Dwing de mensen tot nadenken. Louis Paul Boon zei in ergernis: schop de mensen een geweten. Het kan geen kwaad aan zoiets te denken.

Jan van Bakel, 22 juli 2005

janvanbakel.nl

Reactie? Bericht: jan.van.bakel@gmail.com.

Terug naar boven