Terug naar hoofdmenu
Vorige Entr'acte
Volgende Entr'acte
Archief Entr'actes
Nee, ik ga niet spreken over de verkiezingen. Niet omdat Gustave Flaubert al
geschreven heeft "De democratie is haar (der mensheid,JvB) laatste woord niet,
net zomin als de slavernij dat was" (18 mei 1857), maar omdat er gewichtiger dingen zijn.
Dingen waar je over kunt nadenken, ja, waarmee je kunt zitten. Omdat je er met je verstand
niet bijkunt, want zo gaat dat meestal met mij. Als u een ogenblik hebt leg ik het u
haarfijn uit.
Sinds de spoorwegen zijn opgedeeld in een systeem voor treinkaartjes en eentje
voor de spoorlijnen schijnen de natuurwetten te zijn opgeschoven. Ik ga en rijd al een
tijdje mee, maar dat de treinen last hebben van vallende herfstblaren is een zeer
jong verschijnsel. Ewoud Sanders zou dat precies kunnen vertellen, maar ik schat zo
dat de eerste discussies over dat verschijnsel niet veel ouder zijn dan de
eenentwintigste eeuw. Sinds een paar jaar dus duikt in de herfst het verhaal op
van storingen in het net die veroorzaakt worden doordat de wielen van de treinen
"vierkant" zijn geworden door hevig remmen, dit laatste tengevolge van
of in samenhang met gevalllen blad.
Voor het radio-1-journaal kwamen de jongens van de rails
vanmorgen uitleggen dat het remmen van de treinen heel
anders verloopt als er veel blaren op de rails liggen dan anders.
Er werd gezegd dat de treinen
gemakkelijk doorglijden op die natte troep en dat je dus harder moet remmen (als je moet
remmen). Daarom probeer je zoveel mogelijk te voorkomen
dat de noodzaak tot remmen zich voordoet: je rijdt een beetje zachter en dat kost tijd.
Ze hebben het over twee dingen: last van natte blaren bij het rijden
en "vierkant" worden van wielen door blokkering bij het remmen..
Als we naar een oplossing van het probleem zoeken hoeven we gelukkig niet ook nog
te analyseren wat er precies gebeurt tussen het remblok dat bij remmen tegen
het wiel wordt gedrukt en het loopvlak dat daarbij geraakt kan worden. De "vierkantheid" kan
nooit het gevolg zijn van contact tussen deze twee, eenvoudig omdat er dáar
bij blokkeren geen beweging is. Blokkeren is zelfs te definiëren als het
ontbreken van beweging tussen remblok en wieloppervlak en we hebben dus zeker
met niets anders te maken dan met wat er gebeurt tussen wiel en rail.
Het wiel kan alleen "vierkant" worden doordat het over de rail schuift
zonder te rollen. Blijft het wiel draaien, dan is de slijtage gelijkmatig.
De enige vraag die beantwoord moet worden is dus: hoe komt het dat het
remmen anders in zijn werk gaat in situaties mét dan in situaties zónder herfstblad.
Die journalisten hebben niet zoveel natuurkunde gehad - net zomin als
ik overigens - en durven dus niet te vragen: leg eens uit: doorglijden -
met geblokkeerde wielen dus - over natte blaren? Hoe kan dat?
Tonnen ijzer op ijzer maar met bladpulp ertussen, schuift dat extra? Is dat goedje
zo taai dat het met zijn pap-achtige karakter dat ijzeren wiel en die ijzeren
spoorlijn uit elkaar houdt? Als dat niet zo is, dat wil zeggen als er gewoon een
contact ontstaat tussen ijzer en ijzer, dan is er geen verschil met een normale
situatie en als dat wel zo is, waarom slijten die wielen dan extra?
De enige mogelijkheid is dat de aanwezigheid van blaren op zichzelf geen verschil maakt
voor de aard van het contact tussen wiel en rail, maar dat de machinist bij
veel herfstblad wel vaker en zwaarder, zij het ook geheel nodeloos, remt.
Schrik voor herfstblaren dus, denk ik.
Jan van Bakel, 21 november 2006
janvanbakel.nl
Reactie? Bericht: jan.van.bakel@gmail.com.
Terug naar boven
