Terug naar hoofdmenu
Vorige Entr'acte
Volgende Entr'acte
Archief Entr'actes
Alles kun je tegenwoordig ergens leren. Dat kun je nog het beste zien aan de journalisten.
Niet aan de allerbesten natuurlijk, want dat zijn de uitblinkers, de uitzonderlijken dus,
en die kennen alles ook zonder dat ze het hebben hoeven leren.
Maar die zijn er uiteraard niet al te veel. Daarom valt het niet-uitzonderlijke,
het gewone, het alledaagse zo op als je soms hier of daar wat leest.
Ik denk dan al gauw dat ze dat allemaal hebben van die school van ze, die
journalistenschool. Zullen we die zo maar noemen? Het lijkt eigenlijk nog niet
zo'n gekke naam. Vroeger had je zulke scholen niet. Toen leerden de mensen die wat konden leren
een vak. En bij zo'n vak kwam aan de orde dat je ergens over
moest schrijven om iets over te dragen of toegankelijk te maken.
Voor dat schrijven zelf bestond geen bijzondere school. Schrijven leerde je overal, net
zo goed als praten. Uitleggen, overbrengen, toegankelijk maken, op een rijtje
zetten, samenvatten, wegleren. Dat was dus een vanzelfsprekend bijproduct bij
alle leeractiviteiten. En niet alleen schrijven natuurlijk, maar ook praten.
Praten over schrijven dus en schrijven over praten. Tegenwoordig leer je dat apart.
Moet ik toch aannemen. En waarom? Omdat je geleidelijkaan overal zoveel vaste figuren
ziet ontstaan. Wendingen en heen-en-weers, hoe langer hoe vaker en hoe langer hoe meer herkenbaar.
Die moeten ze ergens hebben opgestoken, zou ik denken.
Ik luister veel naar de radio. Vooral 's nachts natuurlijk, want overdag heb ik wel iets
anders te doen. Daar kun je dat beluisteren en ondergaan. U kent het waarschijnlijk zelf ook wel.
Dat automatisch toepassen van die standaards. Om niet vast te lopen en te blijven
steken in een stilte. Stilte is te duur voor de radio. Daarom moet het vraaggesprek
altijd vlot doorlopen. Als iemand zegt dat hij iets mooi vindt komt altijd, sneller
dan maar mogelijk is om maar even een halve seconde te hebben nagedacht over wat er net gezegd werd,
een automatische vervolgvraag uit het doosje. Als iemand zegt dat ie iets lekker vindt:
"Waarom vindt u dat lekker?" Hoezo, denk je dan in je bed, omdat het lekker is natuurlijk.
Die goedaardige opbellers vinden dat allemaal gewoon, en het komt er natuurlijk ook niet
op aan wat ze antwoorden. Als er maar praat is.
Waarom kom ik u nou aan boord met deze droevige dingen uit het dagelijkse leven?
Ik zal 't u zeggen. Omdat ik vandaag in de bijlage van de NRC (12-18 september 2009, pag. 8) -
ik zoek even hoe die bijlage heet, maar ik vind geen andere aanwijzingen dan
"Lux et Libertas", "NRC Wijnclub" , "Slijpsteen van de geest" en "In de zuipkeet",
maar ik geloof niet dat dat de goede aanduidingen
zijn1 - in de bijlage dus, het interview lees van Joost Oranje met Mariëtte Hamer
met daarin als vraag (ergens tamelijk in het begin van het gesprek):
"Wat viel u het meeste op als nieuwe fractieleider van een regeringspartij?"
En ik hoef u natuurlijk niet uit te leggen dat dit nu
het oerbeeld en de incarnatie is van de stupide vraag.
Als je met veertig mensen op een perron uitstapt uit een zojuist tot stilstand gekomen
maandagse trein in de regen, en je loopt met een paar versnelde passen naar een haastig voor je uit
hollende hoogopstaande kraag van een overjas, je trekt aan de rechterschouder van die man,
die zijn hoofd keert en u verbaasd en geërgerd aankijkt, en jij vraagt:
Wat is u het meest opgevallen in de trein? Dan denkt die man lang na en hij
zegt stotterend: " ...... , hoezo, hoe bedoelt u?". Want het is toevallig een nette man.
Als het niet toevallig zo'n nette man was geweest, had hij zeker gezegd: "Zo, ook van de
journalistenschool?" Maar Mariëtte Hamer denkt alleen lang na. Heel netjes van d'r.
(En zo heeft ook niemand zich laten horen na het interview in "Met het oog op morgen"
van zondag 29 november 2009 met de vraag "Wat verbáásde u het meest?"
Zonder dat er nog enige verbazing aan de orde was geweest.)
1 Sorry, nou zie ik het: NRC Weekblad.
Jan van Bakel, 12 september 2009
janvanbakel.nl
Terug naar boven
Reactie? Bericht: jan.van.bakel@gmail.com.
