'Jan van Bakel - Entr'acte

 

 


Jan van Bakel



Groepsbelediging



Vorige Entr'acte
Volgende Entr'acte
Terug naar Archief
Terug naar hoofdmenu

Het enige wat je kunt beledigen zijn menselijke personen. Menselijke individuen. Mensen. Iemand die zegt: je hebt Nederland beledigd, of de heilige moederkerk, of de islam, lijdt aan de afwijking theatraliteit. Hij stelt zich aan. Zoiemand kan hoogstens bedoelen: wie Nederland beledigt of de heilige moederkerk of de islam beledigt mij. Maar die heeft dan natuurlijk wel iets uit te leggen. Hij is immers zelf niet in het geding. Of aan de orde. Je bent geneigd te zeggen: man stel je niet aan, het gaat toch niet over jou. Je kunt wel altijd beweren dat je beledigd bent. Zelfs al was je d'r helemaal niet bij.

Beledigend kan een uitlating alleen zijn wanneer van iemand iets wordt beweerd wat door dit individu niet op prijs gesteld wordt. Daarbij gaat het niet om een kwalificatie die objectief als kwalijk te kenmerken is, zodat het een objectieve diskwalificatie zou zijn, maar om iets wat door de betrokkene gewoon zo wordt opgevat. Zodat er altijd wel iemand kan zeggen: Wat is dat nou, ben je dáar nou door beledigd!

Om te beoordelen of iemand zich door iets beledigd voelt kun je niets anders ondernemen dan hem daarnaar te vragen. Je zou wel onderzoek kunnen doen naar bloeddruk, ademhaling en weet ik veel wat allemaal nog meer, maar dat komt op hetzelfde neer: alleen vanuit de betrokkene kan antwoord komen. Niemand anders kan het weten. Het enige wat denkbaar is is dat je een catalogus aanlegt van "bewezen" beledigingen uit het verleden. Maar als je daarvoor kiest kom je uit bij een grondwet waarin alles wat beledigend is wordt opgesomd. En dat komt erop neer, dat de wet bepaalt wat je mag zeggen en wat niet. En dat willen we in geen geval.

Tot zover lijkt alles helder en duidelijk. Maar dan komt er iemand met het idee van groepsbelediging. Waarom dat nou weer? Wat dreigt ons te ontgaan of te ontsnappen als we ons niet langer beperken tot personen? Als het niet meer zou gaan om menselijke personen kan er van geen belediging sprake zijn. (Zie boven.) Of zou het erom gaan dat je bewijslast wezenlijk vereenvoudigd wordt als je kunt zeggen: ja, d'r zijn d'r zoveel beledigd, dat hoeven we toch niemand meer te vragen?

Trouwens wat zou dat zijn: groepsbelediging? Het woord groep wordt in mijn Van Dale uitgebreid behandeld maar ik kan er weinig anders vinden dan op een of andere manier en op een of ander moment een verzameling concrete mensen bij elkaar. Zodat je voor een groepsbeleding altijd een oploopje of zo moet hebben, een aantal mensen, waarvan dus iedereen of misschien de meerderheid (?) zegt zich beledigd te voelen. Dat is dus een aantal malen moeilijker dan één mens het bewijs van belediging te laten geven. Als dat al zou kunnen. Of zou een rechter per definitie iemand zijn die dat kan uitmaken? Maar hoe dan ook, er moet toch zelfs in het geval van groepsbelediging minstens wel één enkel iemand bij die belediging aanwezig geweest zijn die niet alleen behoorde tot de concrete groep waarom het gaat maar die bovendien dus echt beledigd was. Groepsbelediging is dus een veel moeilijker figuur dan éénhoofdige belediging. En bovendien heb je zoiets in de wet helemaal niet nodig

A propos: u denkt toch zeker niet dat met "groepsbelediging" bedoeld wordt "categoriale belediging"? Het lijkt me wel erg beledigend voor de rechter om van hem te denken (en te zeggen natuurlijk) dat hij dat verschil niet zou kennen. Zou u dat aan de tweede kamer durven vragen? Of ze de politie wil laten optreden als ergens een of andere categorie van mensen beledigd is? Omwille van hun godsdienst wel te verstaan. Je zou dus wel mogen laten drukken bijvoorbeeld dat boeren hufters zijn maar niet dat dat zou gelden voor Advent-Christenen. Ik noem maar wat.

    Artikel 137c Wetboek van Strafrecht (zgn. groepsbelediging) luidt: Hij die zich in het openbaar, mondeling of bij geschrift of afbeelding, opzettelijk beledigend uitlaat over een groep mensen wegens hun ras, hun godsdienst of levensovertuiging, hun hetero- of homoseksuele gerichtheid of hun lichamelijke, psychische of verstandelijke handicap, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie.
Een groep kun je altijd zien. Vragen of ze beledigd zijn kun je alleen mensen. Groepsbelediging is een overbodige term, net zogoed als categoriale belediging een onzinnig idee is. Homoseksuelen zijn geen groep maar een categorie. Zo ook islamieten, christenen enz.

Jan van Bakel, 7 februari 2010

janvanbakel.nl

Terug naar boven

Reactie? Bericht: jan.van.bakel@gmail.com.